De meeste theatervormgevers werken zelfstandig en zij zullen er dus zelf voor moeten zorgen dat mogelijke opdrachtgevers hen vinden of dat hij zijn producten zelf verkoopt. Daarnaast kan de vormgever voor een opdrachtgever werken. Hij is dan verantwoordelijk voor het creatief vertalen van de wens van de klant in zijn werk. De vormgever kan ook in een team werken. Het team is dan gezamenlijk verantwoordelijk voor het werk dat ontwikkeld moet worden. De vormgever is dan verantwoordelijk voor het aandragen van ideeën die onderscheidend zijn.
Een vormgever is creatief, nieuwsgierig, eigenzinnig, werkt vanuit een eigen visie en heeft verbeeldingskracht. Door zijn verbeeldingskracht is de vormgever innovatief, staat bewust in de maatschappij, en denkt na over context. De vormgever werft vaak zelf opdrachtgevers en bouwt aan relaties met hen. Goed luisteren naar de opdrachtgever is essentieel. Enthousiasme uitstralen, overtuigingskracht hebben en visie verwoorden spelen een cruciale rol bij het overbrengen van zijn eigen kunstzinnige oplossingen en ideeën over de vormgeving aan de opdrachtgever. Een vormgever moet ervoor zorgen dat de boodschap op een onderscheidende manier wordt vormgegeven waarbij hij ethisch en esthetisch handelt. Hij zorgt ervoor dat hij goed op de hoogte is van nieuwe trends en ontwikkelingen en kan deze vertalen naar een ontwerp en product. Bij het realiseren van het ontwerp zal de vormgever tijd kwaliteit en kosten met elkaar in evenwicht moeten brengen. Voor het adviseren, het presenteren van het werk en het onderhouden van een goed contact met de opdrachtgever is het belangrijk dat de theatervormgever sociaal vaardig is en goed kan communiceren.
Als zelfstandig ondernemer zal je zelf verantwoordelijk moeten nemen voor het goed op orde houden van hun administratie en voor het goed archiveren van hun producten. Als zelfstandige is de vormgever verantwoordelijk voor de continuïteit van zijn eigen bedrijf; hij promoot zijn bedrijf en bouwt een netwerk op.
Het is goed om te weten welke kansen op werk je hebt met de opleiding van jouw keuze. Er zijn voldoende mogelijkheden voor afgestudeerde (theater)vormgevers.
De meeste vormgevers werken zelfstandig in opdracht van een theatergezelschap of entertainment bedrijf op freelance/contractbasis.